योग्य करिअर निवडा
आणि आयुष्य घडवा..
करिअरसारखा महत्त्वाचा निर्णय घेताना आधी आपण स्वतःला ओळखलं पाहिजे. मला खरंच काय बनायचं आहे, माझी खरी आवड काय आहे, या सगळ्या प्रश्नांची उजळणी आधी करायला पाहिजे, जेणेकरून आपल्याला जीवनातील महत्त्वाच्या टप्प्यावर योग्य निर्णय घेण्यासाठी मदत होईल.
सुयश खूप अस्वस्थ होता. त्याला कळत नव्हतं, की कसं नि काय सांगावं? तो खूप गोंधळलेला आणि तणावात आहे, हे त्याच्याकडे बघून लक्षात येत होतं. ‘मॅडम, मला काय करावं ते कळत नाहीये. कुठलं क्षेत्र निवडावं हेच कळत नाहीये. मी विज्ञान शाखेत होतो, अकरावी आणि बारावीला; पण मला आता इंजिनीअरिंग नाही करायचंय! मला अजिबात रस वाटत नाही इंजिनीअरिंगमध्ये. काय करू? खूप टेन्शन आलंय मला,’ असं सांगताना सुयशचा स्वर रडवेला झाला होता.
सुयशचे आई-बाबा तर त्याहून जास्त चिंतेमध्ये होते. सुयशची आई म्हणाली, ‘मॅडम माहीत नाही, हे याच्या डोक्यात काय नवीन आलंय. नाहीच म्हणतो इंजिनीअरिंगला पुढे जायचं! मार्क्स खूप चांगले असतात याला. तुम्हीच सांगा ना त्याला, की हे चुकीचं आहे! आता कुठे शिफ्ट होणार विज्ञान शाखेमधून? बरं. इंजिनीअरिंग नाही तर नाही; पण साधं एमएस्सी करायलाही तयार नाही! याला विज्ञान शाखा नकोच आहे! दुसरं काही करून काही फारसा पैसा नाही मिळत हल्ली! नुसती चित्रकला शिकून काय विशेष होणार आहे? तुम्हीच सांगा आता काही तरी समजावून...,’ सुयशची आई फार काळजीत होती.
सुयश हा एक मध्यमवर्गीय घरातला मुलगा. त्याला चित्रकलेची खूप आवड होती आणि चित्रकलेत तो पारंगत होता. सुयशने विज्ञान शाखेत प्रवेश घेतला, तेव्हा नीट विचार केला नव्हता. आई-बाबांची इच्छा आणि त्याचे मित्र-मैत्रिणी सायन्सलाच जायचं म्हणत होते. त्याच्या नातेवाइकांनीसुद्धा त्याला विज्ञान शाखेला जाण्यासाठी आग्रह केला आणि सुयशलासुद्धा त्या वेळेला तसंच वाटत होतं. म्हणून त्याने विज्ञान शाखेत प्रवेश घेतला; पण आता त्याला हा अभ्यास जड वाटू लागला. अभ्यास करताना सगळं कठीण जात होतं! आणि त्याला विज्ञान शाखेचा अभ्यास आवडतही नव्हता. विज्ञान शाखेचा अभ्यास पुढे करायचा नव्हता. इंजिनीअरिंगसुद्धा त्याला करिअर म्हणून करायचं नव्हतं. आता त्याला काय करावं ते कळतं नव्हतं. तो पूर्णपणे गोंधळात पडला होता. म्हणून तो कौन्सेलिंग सेशनला आला होता.
सुयशसोबत बोलताना लक्षात आलं, की दहावीनंतर विज्ञान शाखेला प्रवेश घेताना त्याने कोणताही नीट विचारच केला नव्हता. सगळे म्हणतात, सध्या सगळेच विज्ञान शाखा घेतात, म्हणून त्यानेसुद्धा घेतली होती; पण त्याची खरी होती आवड चित्रकला!
आवडीच्याच चित्रकलेत त्याला आता करिअर करायचं होतं. परंतु घरातल्या सगळ्यांचं असं म्हणणं होतं, की चित्रकला आवड म्हणून ठीक आहे; पण त्यात करिअर नाही होऊ शकत. आता बारावीनंतर काय करावं, यासाठी घरच्या लोकांचं एक सांगणं होतं आणि मित्र-मैत्रिणी तर त्याला इंजिनीअरिंगच कर म्हणत होते; पण या सगळ्यामुळे तो अजूनच जास्त गोंधळात पडला होता.
खरंच, आजकाल करिअर हा पैसा आणि नोकरी याचा समानार्थी शब्द झाला आहे. करिअर म्हणजे खरंच नोकरी आणि पैसा एवढंच असतं का? खरं तर, करिअर म्हणजे अशी गोष्ट जी करताना समाधान असतं, जे केल्याने आपल्याला आनंद मिळतो.
आजकाल करिअरपेक्षा जॉबला खूप महत्त्व दिलं जात आहे. ‘करिअर आधी महत्त्वाचं आहे, त्याशिवाय काही गत्यंतर नाही,’ असे आपण सगळे म्हणत असतो आणि आपल्यालाही आयुष्यात काही तरी बनून दाखवायचं असतं, स्वतःला सिद्ध करायचं असतं. स्वतःला सिद्ध करण्याच्या नादात आपण कुठे तरी करिअर निवडतांना स्वतःबद्दलच्या काही महत्त्वाच्या गोष्टींचा विचार करायचं विसरतोय. मी खरंच कसा/कशी आहे, मला खरंच काय करायचं आहे, मला काय काय आवडतं, मी जे काही अभ्यासक्रम निवडतोय/निवडतेय त्याबद्दल मला पूर्ण माहिती आहे का, मी जे करिअर निवडते/निवडतो आहे ते माझ्यासाठी योग्य आहे की नाही, या सगळ्या गोष्टींचा विचार करणं खूप महत्त्वाचा आहे. प्रत्येकाच्या आयुष्यात करिअरची निवड हा खूप महत्त्वाचा टप्पा आहे. त्यामुळे या टप्प्यावर नीट विचार करून निर्णय घेणं गरजेचं आहे.
सध्या करिअरची निवड म्हटलं, की ‘कलचाचणी’ केली जाते. करिअर निवडताना “कलचाचणी” स्वतःबद्दलच्या काही महत्त्वाच्या गोष्टी आपल्या नजरेसमोर आणते, ज्यामुळे आपल्याला स्वतःची काही बलस्थानं कळण्यास मदत होते. याचसोबत करिअर निवडण्यासाठी अजून काही गोष्टींचा विचार केला गेला पाहिजे, आपलं व्यक्तिमत्व कसं आहे, स्वतःची आवड काय आहे, आपली क्षमता कुठल्या गोष्टींमध्ये जास्त आहे, या सर्व गोष्टींची माहिती असणं करिअर निवडताना आपल्याला खूप मदतीचं ठरतं. म्हणून कलचाचणीसोबत या सगळ्या गोष्टींचा विचार करणं सध्याच्या काळात नक्की महत्त्वपूर्ण राहील.
उदाहरणार्थ, एखाद्या व्यक्तीला मुळातच कमी बोलायला आवडतं आणि अशा व्यक्तीने मार्केटिंगचा अभ्यास केला, जिथे काम करताना संभाषण कौशल्ये उत्तम लागतात, ते काम करायला सुरुवात केली, तर अशा व्यक्तीला ते काम करताना प्रचंड अडचण येईल. अशी व्यक्ती अशी कामं यशस्वीरीत्या पार पाडू शकणार नाही आणि मग त्याच्या जीवनात संघर्ष सुरू होतो. या सर्व गोष्टींचा परिणाम मग त्या व्यक्तीच्या आत्मविश्वासावर होऊ लागतो. स्वतःकडे बघण्याचा दृष्टिकोन नकारात्मक होऊ लागतो. कालांतराने ही व्यक्ती नैराश्याकडे वळते, स्वतःला कमी समजू लागते.
सुयश तर उदाहरण आहे. अशी कित्येक मुलं-मुली आहेत, जी करिअरसारखा आयुष्याचा महत्त्वाचा निर्णय घेताना गोंधळतात, करिअर आणि जॉब/पैसा यातला फरक लक्षात न घेता काम करत राहतात, कसे तरी निराशेसोबत जीवन जगत रहातात. त्यामुळे अर्थपूर्ण आयुष्याचा विचार होत नाही आणि कामाचं समाधान मिळत नाही. त्यामुळे त्यांच्या आयुष्याला काहीअर्थ उरत नाही. ‘बस, चल रही है जिंदगी’ असं म्हणत सगळे नुसते जीवन जगत राहतात.
करिअरसारखा महत्त्वाचा निर्णय घेताना आधी आपण स्वतःला ओळखलं पाहिजे. मला खरंच काय बनायचं आहे, माझी खरी आवड काय आहे, या सगळ्या प्रश्नांची उजळणी आधी करायला पाहिजे, जेणेकरून आपल्याला जीवनातील महत्त्वाच्या टप्प्यावर योग्य निर्णय घेण्यासाठी मदत होईल.
ऑनलाइन वेबिनार - योग्य करिअर निवडा आणि आयुष्य घडवा! (१९९/-)
वेळ - २ तास
संवाद साधा 9975359911
संपर्क करा 7822887227
सहकार्य मिळेल
आपली सायली सावंत
Comments
Post a Comment